Thursday, July 4, 2024

Top 5 This Week

Related Posts

Inararibonye 2 muri politike y’Isi zasabye ko muri DR Congo hajyaho ingamba zo gukumira Jenoside

Spread the love

Mu gihe Abanyarwanda bibuka ku nshuro ya 29 Jenoside yakorewe Abatutsi, abantu babiri bakomeye ku Isi basabye ko hajyaho ingamba zihutirwa zo guhagarika indi jenoside yegereje mu gihugu cy’abaturanyi cya DR Congo. 

Mu ibaruwa ifunguye, Adama Dieng wahoze ari umujyanama wa Loni mu gukumira Jenoside, na Gareth Evans wahoze ari Minisitiri w’Ububanyi n’Amahanga wa Australia, bahamagariye guverinoma ya Congo gufata ingamba zikenewe kugira ngo ihohoterwa n’itotezwa ry’abaturage babo bakomoka mu bwoko bw’ABatutsi rihagarare. 

Iyi baruwa yanditswe binyuze mu kigo mpuzamahanga gishinzwe inshingano zo kurinda (R2P), urwego rugamije kurokora ubuzima mu gukangurira amahanga kugira uruhare mu bihe aho usanga abaturage bafite ibyago by’ubugizi bwa nabi bukabije. 

Hashize igihe, Abanyekongo bakomoka mu bwoko bw’Abatutsi bahuye n’itotezwa rikaze , nyuma y’uko mu mwaka ushize habayeho kongera kwigomeka kwa M23, umutwe w’inyeshyamba ukorera mu burasirazuba bwa DR Congo. Ibaruwa yahuriranye no kwibuka ku nshuro ya 29 Jenoside yakorewe Abatutsi mu Rwanda .

 Na none, ku rwego rw’Isi, Mata yahariwe ukwezi kwahariwe gukumira no kurwanya Jenoside. Yakomeje agira ati: “Mu gihe twizihiza ukwezi kwahariwe kurwanya no gukumira Jenoside ni ngombwa ko twigira ku byahise, kandi tugafata ingamba zihamye zo gukemura ibibazo byihutirwa kandi byihishe bitera ihohoterwa rishingiye ku gitsina kugira ngo habeho ihohoterwa no kudahana. Dufite umwenda ku bazize Jenoside yakorewe Abatutsi mu Rwanda. ” Abatutsi barenga miliyoni biciwe mu Rwanda mu mezi atatu gusa mu 1994. 

Kugira ngo ibintu birusheho kuba bibi, raporo zitandukanye zirimo n’Umuryango w’Abibumbye, zigaragaza ko mu bantu byibasiye abatutsi b’Abanyekongo barimo imitwe yitwara gisirikare ya FDLR, yashinzwe n’abakoze Jenoside mu Rwanda.

  Loni yemeje ko FDLR ikorera muri DR Congo, itanga umuburo wa jenoside . FDLR yabaye muri DR Congo imyaka igera kuri 30, bahungiyeyo nyuma yuko ubutegetsi bwa jenoside bwatsinzwe mu Rwanda. 

FDLR yashyizeho ubufatanye n’ingabo z’igihugu cya Congo, FARDC, kandi yagiye ikorera hamwe mu gikorwa cya gisirikare cyo kurwanya M23. Ibaruwa yanditswe n’abo bantu bombi iri hafi igira iti: “Abarwanashyaka ba FDLR bafite imyaka myinshi mu burasirazuba bwa DRC, bafite amateka maremare yo kwica, kumugaza no guhohotera abasivili mu majyaruguru no mu majyepfo ya Kivu.” Usibye kugira inama Loni ku gukumira Jenoside, Dieng, ufite ubwenegihugu bwa Senegal, mbere yigeze kuba umwanditsi w’urukiko rwahoze ari urukiko mpuzamahanga mpanabyaha rw’u Rwanda, urukiko rw’umuryango w’abibumbye rwaburanishije abantu benshi bakoze jenoside. 

Imyumvire yo kurwanya abatutsi Nk’uko bigaragara muri iyo baruwa, kuva M23 yagaruka, habaye “kwiyongera gukabije” mu kumenyekanisha amakuru, abanyamahanga, kuvuga urwango no gushishikariza ivangura n’urugomo, cyane cyane byibasiye Abatutsi / Abanyarwanda n’abandi cyangwa bakekwa ko bakomoka mu Rwanda.

 Iyo baruwa yongeyeho iti: “Hariho amateka mu burasirazuba bwa DRC y’imyumvire mibi yo kurwanya abatutsi n’amagambo yibasira abantu bavuga Kinyarwanda kuva kera bafatwa nk’abanyamahanga “cyangwa” abatuye “muri DRC.” Ijambo ry’inzangano riherutse gukoreshwa n’abayobozi bakuru ba guverinoma, barimo n’abasirikare bakuru n’abapolisi ariko nta muntu wigeze ahanwa kubera ibikorwa nk’ibi.

Iyo baruwa yongeraho ko kimwe n’ibibera muri DR Congo, amarorerwa akunze kubanzirizwa no gukangurira urugomo binyuze mu mvugo y’urwango, yerekeza ku byabereye mu Rwanda ndetse n’ibyabereye mu Budage bw’Abanazi mbere gato ya jenoside yakorewe Abayahudi. “Mu Rwanda, radiyo (RTLM) yagize uruhare runini mu gukangurira abantu gukora Jenoside binyuze mu gutangaza amagambo y’urwango yerekeye abatutsi no gusaba Abahutu kwitabaza abaturanyi babo.

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here

Popular Articles